Innowacje pedagogiczne

Autor programu: Anna Łajkowska

Program „Rozumiem literaturę, bo sam ją tworzę” (w skrócie „program literacki”) przeznaczony jest do realizacji w klasie IV szkoły podstawowej. Jest zgodny z podstawą programową kształcenia ogólnego i obejmuje kształcenie literackie i kulturowe, tworzenie wypowiedzi oraz samokształcenie. Powinien być stosowany jako uzupełnienie programu „Między nami” autorstwa Joanny Piasty-Siechowicz, Agnieszki Łuczak, Anny Murdzek i Ewy Prylińskiej.

Program powstał na podstawie wieloletnich obserwacji sposobu przyswajania przez uczniów szkoły podstawowej wiedzy i umiejętności z zakresu kształcenia literackiego i kulturowego, a w szczególności zagadnień z poetyki i teorii literatury. Myślą, jaka przyświecała autorce przy tworzeniu programu jest chęć zastąpienia w świadomości ucznia osławionego pytania „Co autor chciał przez to powiedzieć?” pytaniem „Co ja chcę powiedzieć i jak to zrobię?” oraz doprowadzenie do zdobycia, zrozumienia i trwałego zapamiętania trudnych zagadnień z wyżej wymienionych dziedzin.

Treści nauczania, metody i formy zostały dostosowane dla uczniów klasy IV.

Program może być realizowany:

• w szkole podstawowej (publicznej i niepublicznej);
• w systemie klasowo-lekcyjnym, pozaklasowym i pozalekcyjnym;
• w wymiarze 24 godzin lekcyjnych w 6 blokach po cztery lekcje;
• na podstawie dołączonego planu pracy.

Program jest dostosowany do wymogów współczesnej dydaktyki:

• Sprzyja rozwojowi indywidualnemu ucznia, autorealizacji jednostki;
• Uczy samokształcenia, samodzielności i odpowiedzialności za wyniki;
• Rozwija umiejętności pracy w grupie;
• Rozwija kreatywność;
• Umożliwia indywidualizację pracy z uczniami, bierze pod uwagę uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, a także uczniów z orzeczeniami do kształcenia specjalnego;
• Pomaga kształtować takie kompetencje kluczowe jak: porozumiewanie się w języku ojczystym, porozumiewanie się w językach obcych; kompetencje informatyczne, umiejętność uczenia się, inicjatywność i przedsiębiorczość, świadomość i ekspresją kulturalną.

Program jest innowacyjny, ponieważ:

• Odrzuca metody podawcze, a nawet heurezę jako główny element nauczania;
• Opiera się na wytwarzaniu przez uczniów ich własnej twórczości i analizowaniu jej pod kątem środków ekspresji, jakie wykorzystali;
• Opiera się na twórczym działaniu i samokształceniu – pozyskiwaniu i przetwarzaniu informacji;
• Wymaga odejścia od tradycyjnej nauki w ławce szkolnej: odważnych rozwiązań w zakresie warunków kształcenia pod względem miejsca, czasu i sposoby realizacji zajęć;
• Sprowadza nauczyciela do roli przewodnika, który jedynie wyznacza kierunek, aktywizuje, odkrywa możliwości i motywuje do działania;
• Model nauczania zastępuje modelem uczenia się.