Specjaliści radzą

Jak na co dzień wspierać rozwój mowy dziecka? 
 

Mowa jest czynnikiem, który istotnie wpływa na wszechstronny rozwój dziecka oraz na jego kontakty z otoczeniem i sukcesy w szkole. Czynność mówienia jest sprawnością, którą dziecko zdobywa tak jak na przykład chodzenie, w związku z tym jej nauka przebiega etapowo. Aktywne ćwiczenia, przebywanie w środowisku, gdzie mowa jest prawidłowa, determinują rozwój i koordynację wszystkich potrzebnych narządów. Środowiskiem, w którym kształtuje się myślenie i mowa dziecka jest rodzina i jego najbliższe otoczenie. To tam dziecko powinno doświadczać różnych sytuacji, które mają związek z mówieniem np. podczas zabawy, różnych zajęć domowych i codziennych czynności. Gdy dziecko pyta, rolą świadomych rodziców i opiekunów jest odpowiedzieć na pytanie, wyjaśniać zjawiska, tłumaczyć otaczający świat oraz z uwagą i zainteresowaniem słuchać tego, co dziecko ma do powiedzenia. Wówczas mamy także okazję zaobserwować, jak dziecko mówi, co mówi, w jaki sposób rozumuje, jak bogaty ma zasób słownictwa. Dodatkowo w ten sposób wspomagamy także rozwój zdolności komunikacyjnych i budujemy wzajemne relacje. Efektów tych działań nie zobaczymy natychmiastowo, ale z pewnością będą pozytywne.   

Codziennie powinniśmy spędzić wspólnie trochę wolnego czasu. Możemy pobawić się, poczytać, wspólnie zjeść posiłek. Dziecko powinno też uczestniczyć w codziennych zajęciach - pomoc przy gotowaniu obiadu lub sprzątaniu jest doskonałą okazją do kształtowania mowy. Przed telewizorem czy grą komputerową również można wspólnie spędzić czas. Najważniejsze, aby przy tym rozmawiać np. co dziecku się podobało, a co nie i dlaczego. Możemy zapytać o motywy działania bohaterów oraz zadajemy pytania problemowe. W ten sposób uczymy argumentowania oraz wyrażania własnych poglądów. 

W procesie wsparcia rozwoju mowy dużą rolę odgrywają też zajęcia ruchowe i manualne.  Wpływają  na rozwój małej i dużej motoryki, koordynację pracy półkul mózgowych, a co za tym idzie na koncentrację i rozwijanie mowy i myślenia. Zatem czytanie, malowanie, lepienie z plasteliny, śpiewanie, rysowanie, a także jazda na rowerze oraz gra w piłkę ma istotny wpływ na rozwój mowy. 

Jak postępować, aby rozwój mowy przebiegał prawidłowo? 

Oto kilka wskazówek:
- mówimy do dziecka powoli i wyraźnie, nasze wypowiedzi powinny być poprawne, 
- słuchamy uważnie wypowiedzi dziecka, zadajemy dodatkowe pytania, nie gasimy w dziecku naturalnej skłonności do mówienia obojętnością i brakiem uwagi, 
- opowiadamy bajki, czytamy, wspólnie oglądamy filmy oraz rozmawiamy na ich temat, 
- wszelkie nieprawidłowości związane z budową i funkcjonowaniem narządów biorących udział w procesie mówienia należy konsultować z lekarzem (ortodontą, laryngologiem, neurologiem, alergologiem  itp.),
- rozwijamy wrażliwość słuchową poprzez słuchanie piosenek, zabawy z dźwiękiem itp., 
- wzbogacamy słownictwo podczas codziennych rozmów, poprzez opowiadanie i czytanie bajek i opowiadań, a także wierszy i wyliczanek oraz wspólnego śpiewania piosenek, 
- dbamy o rozwój ruchowy i manualny, ponieważ ma on istotny wpływ na rozwój mowy i myślenia, 
- często rozmawiamy, bo w ten sposób budujemy więź emocjonalną z dzieckiem, a ona determinuje komunikację werbalną, 
- jeżeli mamy wątpliwości co do rozwoju mowy naszego dziecka, skorzystajmy porady logopedy. 

 

mgr Katarzyna Nojmyler - logopeda szkolny